Sejenis pokok yang menjalar dan boleh mencapai ketinggian 10 hingga 15 kaki ini , mempunyai daun yang berwarna hijau gelap, bersaiz kira-kira 18 sentimeter panjang dan 12 sentimeter lebar.Inti kepada pokok ini ialah daun sirih atau piper betle yang mempunyai pelbagai peranan dalam kehidupan manusia terutama di kawasan Asia Tenggara dan negara India.
Sejak zaman berzaman daun sirih dipilih sebagai salah satu lambang adat orang Melayu. Dalam upacara pertunangan dan perkahwinan, sirih junjung dijadikan kepala hantaran dan merupakan bahan wajib dalam masyarakat Melayu. Dalam perubatan tradisional pula sirih digunakan khusus untuk mengubati pelbagai jenis penyakit. Bahan yang ada dalam sirih dikatakan dapat merawat penyakit tertentu dan masih digunakan sehingga hari ini. Sirih juga dijadikan snek oleh para marhaen seperti nelayan yang membawanya sebagai bekalan ke laut dan petani selepas penat bekerja di bendang.
Daun sirih disantap sebagai pembuka kata, ketika tetamu datang bertandang khasnya jika berbincang sesuatu perkara. Sirih akan dikunyah bersama:
BUNGA CENGKIH
PINANG
TEMBAKAU
GAMBIR
KAPUR
Kepentingan sirih dan tepak sirih tercatat dalam sejarah kesultanan Melayu Melaka. Hang Tuah dikatakan telah memberikan Hang Jebat sepiak sirih di dalam tepak sirih kepunyaan Sultan Mahmud semasa berhenti rehat dalam pertarungannya dengan Hang Jebat. Selepas itu Hang Tuah berjaya merampas keris Taming Sari dan membunuh Hang Jebat yang dikatakan menderhaka kepada sultan.Dua buah tepak sirih yang diperbuat daripada emas bernama Puan Bujur dan Puan Naga Taru masih tersimpan sebagai khazanah berharga kesultanan Perak hingga kini. Jadi jelaslah bahawa sirih bukan sahaja digunakan oleh rakyat kelas bawahan malahan golongan bangsawan juga. Kebiasaannya sirih dimakan dalam kalangan raja di istana sebagai santapan waktu rehat.
Perkataan sirih sentiasa mendapat tempat dalam penulisan puisi tradisional termasuk dalam peribahasa. Antara peribahasa yang dikaitkan dengan sirih;
1. Sirih berlipat dengan sendiri- Mendapat orang yang dicintai atau keuntungan dengan mudah.
2. Sirih naik, junjungan naik- Mendapat untung dan bahagia silih berganti
3. Sirih naik junjungan patah- Baru hendak mendapat kesenangan, tiba-tiba mendapat bencana
pula.
4. Sirih pulang ke gagangnya- Kembali ke tempat asalnya.
5. Seikat bagai sirih, serumpun bagai serai/Sekebat bagai sirih- Seia-sekata.Bersatu padu dalam
segala hal
Lagu Sekapur Sirih Seulas Pinang menterjemahkan sirih sebagai bekalan kepada pahlawan yang akan berangkat ke medan perang; menguatkan semangat juang para pahlawan bangsa.
No comments:
Post a Comment